The Pathway of Surrender - David R. Hawkins

Το Letting Go  περιγράφει ένα απλό και αποτελεσματικό μέσο με το οποίο μπορείτε να αφήσετε τα εμπόδια στη Διαφώτιση και να απαλλαγείτε από την αρνητικότητα 

Κατά τη διάρκεια των πολλών δεκαετιών της κλινικής ψυχιατρικής πρακτικής του συγγραφέα, ο πρωταρχικός στόχος ήταν να αναζητηθούν οι πιο αποτελεσματικοί τρόποι για την ανακούφιση του ανθρώπινου πόνου σε όλες τις πολλές μορφές του.
Ο εσωτερικός μηχανισμός της παράδοσης βρέθηκε να έχει μεγάλο πρακτικό όφελος και περιγράφεται σε αυτό το βιβλίο. Τα προηγούμενα βιβλία του Δρ Χόκινς επικεντρώθηκαν σε προηγμένες καταστάσεις επίγνωσης και Διαφώτισης. 

Με τα χρόνια, χιλιάδες μαθητές είχαν ζητήσει μια πρακτική τεχνική με την οποία θα αφαιρούσαν τα εσωτερικά εμπόδια στην ευτυχία, την αγάπη, τη χαρά, την επιτυχία, την υγεία και, τελικά, τη Φώτιση. Αυτό το βιβλίο παρέχει έναν μηχανισμό για να αφήσετε αυτά τα μπλοκ. 

Ο μηχανισμός της παράδοσης που περιγράφει ο Δρ Χόκινς μπορεί να γίνει εν μέσω της καθημερινότητας. Το βιβλίο είναι εξίσου χρήσιμο για όλες τις διαστάσεις της ανθρώπινης ζωής: σωματική υγεία, δημιουργικότητα, οικονομική επιτυχία, συναισθηματική θεραπεία, επαγγελματική ολοκλήρωση, σχέσεις, σεξουαλικότητα και πνευματική ανάπτυξη.
Είναι μια ανεκτίμητη πηγή για όλους τους επαγγελματίες που εργάζονται στους τομείς της ψυχικής υγείας, της ψυχολογίας, της ιατρικής, της αυτοβοήθειας, της απεξάρτησης και της πνευματικής ανάπτυξης.

Χούντα και Πολυτεχνείο - Του Βασίλη Ραφαηλίδη

Μία ανθολογία απ΄ όσα έγραψε, σχετικά με τη φυλάκισή του στη χούντα και σχετικά με την εξέγερση του Πολυτεχνείου

Δεν θα ξεχάσω ποτέ τον Γιώργο , έναν καλοκάγαθο αστυφύλακα μιας κάποιας ηλικίας   που έπαιρνε σύνταξη σε λίγο. Απ’ αυτόν μαθαίναμε στο κρατητήριο -οι εφημερίδες απαγορεύονταν αυστηρά, τα σημαντικά διεθνή γεγονότα. Φυσικά, όλα αυτά μας τα’ λεγε εμπιστευτικά, σχεδόν συνωμοτικά. Ωστόσο, δεν έκανε ποτέ κουβέντα για τη χούντα και τα σχετικά με τον πάνω κόσμο, των ζώντων ελλήνων. Αυτών που ακόμα δεν ήξεραν τίποτα για τη μεγάλη ευκαιρία που θα τους προσέφερε το Πολυτεχνείο αργότερα, ώστε να νοιώσουν κι αυτοί λιγάκι αντιφασίστες, χαμένοι μέσα στη μεγάλη μάζα των δημοκρατών που πολιορκούσαν το Πολυτεχνείο. Το μεγάλο πλήθος παρέχει ασφάλεια. Όσους κι αν συλλάβουν, όσους κι αν σκοτώσουν, ξέρεις πως οι πιθανότητες να σου συμβεί κακό είναι περίπου ίσες με τις πιθανότητες να κερδίσεις τον 1ο λαχνό του λαχείου. Ρισκάρεις λοιπόν, σχεδόν εκ του ασφαλούς κι έτσι ανέξοδα αποχτάς το δικαίωμα να παριστάνεις τον αντιστασιακό.  Πού ήταν όλοι αυτοί οι καλοί άνθρωποι όταν τους είχαμε ανάγκη; Μα, περίμεναν να ξεθυμάνει η χολέρα που λέγεται χούντα για να βγουν από το καβούκι, αυτοί οι καλοί νοικοκυραίοι...

Το μπουντρούμι της Ασφάλειας στην οδό Μπουμπουλίνας βρίσκεται πίσω από το Πολυτεχνείο. Κι όσοι πέρασαν από εκεί, δεν νομίζω πως θα ήταν δυνατό να έχουν διάθεση να συνεορτάσουν με τους πανηγυριώτες της 17ης Νοέμβρη. Ο λαός της Αθήνας έβλεπε την χούντα να καταρρέει από τα ίδια της τα ανομήματα και μπήκε στον εύκολο αγώνα, έτσι για την τιμή των όπλων, που λέμε, και ίσα-ίσα για να λέμε πως την χούντα την έριξε ο λαός, τη στιγμή που και οι κότες ξέρουν εκείνο που καμώνονται πως δεν ξέρουν τα μουλάρια, ότι δηλαδή η χούντα έπεσε γιατί σάπισε.

 Γιατί, λοιπόν, σκοτώνονται να μαζέψουν τα σάπια φρούτα που κάθε χρόνο πέφτουν κάτω από το δέντρο του Πολυτεχνείου οι όψιμοι αντιστασιακοί;  

Και, βέβαια, δεν αναφέρομαι εδώ στους έτσι κι αλλιώς ζωηρούς έφηβους που, με κάθε ευκαιρία, το παίζουν επαναστάτες ή περίπου. Ένας κόμπος κάθεται στο λαιμό μου κάθε φορά που περνώ έξω από το Πολυτεχνείο.  Εκεί μπροστά μας ξεφόρτωσαν για να μας παν στη σήμανση, λίγο πιο κάτω, στα Χαυτεία. Από την Ασφάλεια μέχρι το Πολυτεχνείο, η απόσταση είναι δυο βήματα. Κι ωστόσο μας φόρτωσαν στην κλούβα για να μας ξεφορτώσουν λίγο παρακάτω. Ίσως δεν ήθελαν να βλέπουν οι περαστικοί πως από την Ασφάλεια βγαίνουν πολιτικοί κρατούμενοι δεμένοι με χειροπέδες, σαν εγκληματίες του κοινού ποινικού δικαίου.  Ευτυχώς, να λες, που ήμουν δεμένος με τον Περικλή Κοροβέση –πάντα με τον Περικλή θα με δένουν από δω και πέρα σε κάθε μετακίνηση. Ίσως γιατί στην πρεμιέρα ήμασταν πολύ καλοί σαν ζευγάρι κωμικών.

 Ασουλούπωτοι και οι δύο, άνθρωποι με χιούμορ και οι δύο, προσφέραμε θέαμα υψηλής ποιότητας στο εθνικό θέατρο του παραλόγου. Μας μεταφέρουν την άλλη μέρα από την οδό Μπουμπουλίνας στην οδό Ρεθύμνης, εκεί κοντά, προς τη λεωφόρο Αλεξάνδρας. Σε ένα νεοκλασικό της συμφοράς, ήταν οι κοιτώνες των αστυφυλάκων που υπηρετούσαν στην Ασφάλεια. Ήταν σκοτάδι πίσσα εκεί μέσα. Από πουθενά δεν έμπαινε φως και πουθενά δεν άναβε φως. Καμιά εικοσαριά ανθρώπους, μας αδειάζουν στον καινούργιο μας τάφο.

 Δεν έχω ιδέα, κανείς δεν θα ήταν δυνατό να έχει ιδέα, πόσες μέρες μείναμε εκεί. Ούτε ρολόι, ούτε φως, ούτε ώρες ύπνου, ούτε ώρες ξύπνιου. Προσπαθούσαμε να μετρήσουμε το χρόνο με το κατούρημα. Δύο κατουρήματα, μια μέρα.  Το φαΐ, οι μανάδες συνέχιζαν να το πηγαίνουν στην Μπουμπουλίνας.  Στη Ρεθύμνης ήμασταν ινκόγκνιτο. Κανείς δεν ήξερε πως υπάρχει κρατητήριο, παρεκκλήσιο το λέγαμε, στην οδό Ρεθύμνης. Όλοι γνώριζαν τον μητροπολιτικό ναό της οδού Μπουμπουλίνας, κι εκεί πήγαιναν τις προσφορές τους.

 Και οι διάκονοι του εθνικού συμφέροντος, όπως λέμε στην Ελλάδα το ιδιωτικό συμφέρον, μετέφεραν τον άρτον ημών τον επιούσιον ιεροκρυφίως στο παρεκκλήσιον, όπου και κοινωνούσαμε των αχράντων μυστηρίων των σωτήρων του έθνους. Ανοίγαμε τα τάπερ στα τυφλά, κι ό,τι άρπαζαν τα δάχτυλα, τούτο το πανάρχαιο πηρούνι που είναι δυνατό να λειτουργήσει και σα μαχαίρι. Κεφτέδες, φώναζε ο ένας τυφλοπόντικας. Κοτόπουλο έλεγε από δίπλα ο άλλος τυφλοπόντικας.

 Ήταν το παιχνίδι μας. Κι ο Περικλής Κοροβέσης να λέει ανέκδοτα και να μη σώνει ποτέ.  Μεταφορά στις φυλακές Αβέρωφ: ρίγη συγκινήσεως ανεβοκατέβαιναν στην αντεθνική μου ράχη μου καθώς περνούσα στην πύλη των φυλακών Αβέρωφ. Κόσμος και κοσμάκης πέρασε από τις σωφρονιστικές φυλακές Αβέρωφ, από το 1892 που κτίστηκαν μέχρι πριν από λίγα χρόνια που κατεδαφίστηκαν για να χτιστεί στην θέση τους ο σημερινός Άρειος Πάγος, κοντά στην Ασφάλεια, επί της λεωφόρου Αλεξάνδρας.

 Το θέμα είναι να μην μπεις φυλακή. Όμως, έτσι και μπεις, αισθάνεσαι ελεύθερος. Κανείς δεν μπορεί να σε συλλάβει όταν ήδη σε έχουν συλλάβει και σε έχουν βάλει φυλακή. Παίζαμε σκάκι, παιχνίδι θα’ λεγες σπέσιαλ για φυλακισμένους που δεν κατάλαβα πως γίνεται και το παίζουν και εκτός φυλακής. Κάναμε διαλέξεις με θέματα γενικού εγκυκλοπαιδικού ενδιαφέροντος, αφήνοντας την πολιτικολογία για τις κατ’ ιδίαν ατέλειωτες συζητήσεις, και γενικά περνούσαμε την παγιδευμένη ζωή μας με τον πιο εποικοδομητικό τρόπο, όπως έλεγαν οι συνηθισμένοι στη χρηστομάθεια παλιότεροι σύντροφοί μας, που ένοιωθαν στη φυλακή σα στο σπίτι τους. 

 Ειδικότερα ο Χρόνης Μίσσιος, που είχε πάθει τον παθών του τον τάραχο μια ζωή στις φυλακές και στα απομονωτήρια των φυλακών, ήταν σχεδόν ευτυχής που πρώτη φορά στην καριέρα του ως δεσμώτης βρίσκονταν ανάμεσα σε τόσους πολλούς και τόσο διαπρεπείς συντρόφους. Δίπλα μου ακριβώς, κολλημένο στη γωνία, ήταν το κρεβάτι του Λεωνίδα Κύρκου, που δεν ήταν ακόμα ούτε ευρωκομμουνιστής, ούτε ανανεωτικός.

 Βρισκόμουν από την πρώτη μέρα της δικτατορίας στον προθάλαμο της κόλασης και ήδη είχα αρχίσει να εξοικειώνομαι σιγά-σιγά με την ιδέα ενός θανάτου διά τυφεκισμού. Εκείνους τους πρώτους μήνες της αναγέννησης του φοίνικα από τις παλιές του στάχτες, που ξέμειναν από άλλους καιρούς, κανείς δεν ήξερε πως θα εξελιχτούν τα πράγματα. Οι αντιστασιακοί σε ένα χρόνο, όταν θα γίνει φανερό πως η χούντα είναι της πλάκας, θα πληθύνουν πολύ. Εύκολα αντιστέκεται κανείς όταν ξέρει πως τουλάχιστον η ζωή του δεν κινδυνεύει. Όμως, εμείς είχαμε αρχίσει την αντίσταση κατά της χούντας από την πρώτη κιόλας μέρα, χωρίς να νοιαστούμε και πολύ για τις συνέπειες της στράτευσής μας.

 Δεν ήμασταν μέλη της «Δημοκρατικής Άμυνας» που πάρα πολύ όψιμα αποφάσισαν να αντισταθούν κι αυτοί στη χούντα, κυρίως δια συνεδριάσεων. Ήμασταν νέοι κομμουνιστές, που μπορεί να μην είχαμε ακόμα ιδιαίτερα αναπτυγμένη την πολιτική μας συνείδηση, πάντως συνείδηση του κινδύνου είχαμε.

 Το γεγονός πως τα ιδανικά μας αργότερα θα στραπατσαριστούν κι εδώ στην Ελλάδα, όπως παντού, απ’ τους χυδαίους γραφειοκράτες, δεν μειώνει την αξία της στράτευσής μας σε έναν αγώνα που όχι μόνο δεν γινόταν για τα προσωπικά μας συμφέροντα, αλλά τα έβλαπτε στα σίγουρα. Είχα μπει στο αγώνα κατά της χούντας από την πρώτη κιόλας μέρα της δικτατορίας.

 Αλλά στα μετά την πτώση της χούντας χρόνια δεν πήγα να γραφτώ στο σύλλογο των αντιστασιακών, για να μπορέσω να εξαργυρώσω σε κάποιο δημόσιο ταμείο τη μικρή, την ελάχιστη προσφορά μου στον αγώνα κατά της νέας παραλλαγής του παλιού φασισμού. Ούτε δέχτηκα να γραφτώ στην ΕΣΗΕΑ, το επαγγελματικό μου σωματείο, ως αντιστασιακός. Ούτε πήγα να εξαγοράσω τα εφτά χρόνια της δικτατορίας για να μου αναγνωριστούν ως συντάξιμα.

 Κι όταν κάποτε απόχτησα τα από το καταστατικό της ΕΣΗΕΑ προβλεπόμενα τυπικά προσόντα και πήγα να γραφτώ στο επαγγελματικό μου σωματείο, με απέρριψαν ως στερούμενο… ουσιαστικών προσόντων. Πέντε χρόνια απέρριπταν συνεχώς την αίτησή μου. Φαίνεται πως ούτε μέσα σε αυτά τα πέντε χρόνια κατάφερα να αποκτήσω ουσιαστικά προσόντα ως δημοσιογράφος. Και ξέρετε ποιοι αντέδρασαν περισσότερο στην εγγραφή μου; Αυτοί που γράφτηκαν ως αντιστασιακοί!

 Για μένα, η πιο σημαντική πράξη ήταν το ότι μπόρεσα και αντιστάθηκα στον πειρασμό να εξαργυρώσω καθ’ οιονδήποτε τρόπο τη στράτευσή μου στον αγώνα κατά της χούντας. Κι ακόμα, το ότι πέτυχα την εγγραφή μου στην ΕΣΗΕΑ με δικαστική απόφαση. Ήμουν ο πρώτος δημοσιογράφος που εγγραφόταν στο επαγγελματικό του σωματείο με δικαστική απόφαση. Και η νομολογία που δημιουργήθηκε άνοιξε το δρόμο για πολλούς συναδέλφους. 

Δεν έχει σημασία που έχασα εφτά συντάξιμα χρόνια. Κέρδισα την αξιοπρέπειά μου. Άλλωστε από αξιοπρέπεια μάλλον παρά για λόγους ιδεολογικούς στρατεύτηκα στον αγώνα κατά της χούντας. Πάντα έλεγα πως, ναι μεν είμαι κομμουνιστής, αλλά ποτέ δεν ισχυρίστηκα πως από κομμουνιστής σκέτα είμαι επιπροσθέτως και καλός κομμουνιστής.  

Άλλωστε ένας ρεβιζιονιστής από πεποίθηση, όπως εγώ, ποτέ δεν θα μπορούσε να γίνει καλός κομμουνιστής.

 Εν πάση περιπτώσει, ήμουν και παραμένω ένας ελεύθερος σκοπευτής, που πάει με αυτούς που τον έχουν ανάγκη, και όχι με εκείνους που τους έχει ανάγκη για να τη βολέψει. Στρατεύτηκα με το κομμουνιστικό ΠΑΜ όχι γιατί με επιστράτευσε το κόμμα, αλλά γιατί έτσι έκρινα σκόπιμο. Όπως και να΄ναι, το καλοκαίρι του 1968 είμαι ελεύθερος, ύστερα από δέκα μήνες φυλακή. Εντάξει, ήμουν ελεύθερος, αλλά τι να την κάνω την ελευθερία χωρίς δουλειά, χωρίς τους φίλους που είχαν σκορπίσει εδώ και κει στην Ευρώπη, στα νησιά και στις φυλακές; Το πρώτο που σκέφτηκα ύστερα από μια εβδομάδα ελεύθερου βίου ήταν να κάνω κάτι κατεπειγόντως ώστε να ξαναμπώ φυλακή, ή έστω εξορία. Το σκέφτηκα μεν σοβαρά, όμως ήταν αδύνατο να έχω επαφή με κάποια αντιστασιακή οργάνωση. Αφενός γιατί οι αντιστασιακές οργανώσεις είχαν ήδη μετακομίσει στο εξωτερικό για να κάνουν από κει τουριστική αντίσταση εκ του ασφαλούς, και αφετέρου διότι ήμουν ήδη σεσημασμένος, και οι συνωμοτικοί κανόνες λεν να μην πλησιάζεις τους σεσημασμένους.

 Στην πραγματικότητα δεν υπήρξε σοβαρή αντίσταση κατά της χούντας. Η αντίσταση ήταν λίγο ως πολύ πλατωνική, εκτός απ’ την ηρωική μεν αλλά δυστυχώς αποτυχημένη απόπειρα του Αλέξανδρου Παναγούλη να σκοτώσει το δικτάτορα.  Όλες οι προσπάθειες για οργάνωση ένοπλης αντίστασης έμειναν σχέδια, ενώ οι βομβιστικές ενέργειες κάποιων ζωηρών και ριψοκίνδυνων γίνονταν ερήμην των μεγαλυτέρων σε αριθμό αντιστασιακών οργανώσεων, του ΠΑΜ και του ΠΑΚ.

 Ούτε το πεπειραμένο ΚΚΕ ενέκρινε την βίαιη εξέγερση, τώρα που και τα αστικά κόμματα θα την επιθυμούσαν πολύ. Τελικά το πράγμα περιορίστηκε σε μία τουριστικού τύπου αντίσταση απ’ το εξωτερικό, όπου πρωταγωνιστούσε, όπως και στο κυρίως ειπείν θέατρο, η πληθωρική Μελίνα Μερκούρη, που το έπαιζε Πασιονάρια.

 Ο Σπυρίδων Μαρκεζίνης, γνωστός και ως «πίθηκος», ήταν πολύ άτυχος. Διορίστηκε πρωθυπουργός την 8η Οκτωβρίου 1973, και ενάμιση μήνα μετά την ορκωμοσία του, εκδηλώνεται η εξέγερση του Πολυτεχνείου. Ήρθε στην εξουσία υποτίθεται για να εκτονώσει την κατάσταση και να κατασιγάσει τα πάθη μετά την εξέγερση της Νομικής αλλά τα πάθη φούντωσαν εντελώς απροσδόκητα στο Πολυτεχνείο από την 14η Νοεμβρίου 1973 που αρχίζει η κατάληψη, μέχρι τη νύχτα του Σαββάτου προς Κυριακή της 17ης Νοεμβρίου, που τα τανκς θα σπάσουν την πόρτα και θα καταστείλουν την αυθόρμητη, αυτοκαθοδηγούμενη και ακαθοδήγητη από τα κόμματα φοιτητική εξέγερση.

 Ποτέ δεν κατάλαβα γιατί η εξέγερση του Πολυτεχνείου ονομάστηκε έπος. 

Τούτη η αυθόρμητη παθητική αντίσταση στη χούντα έχει μάλλον έναν λυρικό παρά έναν επικό χαρακτήρα. Και η επέλαση των τανκς κατά των νεαρών αόπλων έχει περισσότερη σχέση με γκραν κινιόλ μέσα στη νύχτα παρά με έπος. Το «έπος» δημιούργησε εντελώς κατά λάθος μια «ηρωίδα», τη Μαρία Δαμανάκη, της οποίας ο ηρωισμός συνίσταται στην εκφώνηση -από το ραδιόφωνο των φοιτητών- των συνθημάτων και των ανακοινώσεων της συντονιστικής επιτροπής.

 Πάντως πολλοί είχαν την ευκαιρία να βάλουν υποψηφιότητα για πολιτικοί εκεί μέσα στο Πολυτεχνείο. Για τον Μίμη Ανδρουλάκη, τον Κώστα Λαλιώτη και τον Στέφανο Τζουμάκα, ηγετικά στελέχη της εξέγερσης, ο δρόμος προς τη Βουλή, την πολιτική σκηνή, το πολιτικό παρασκήνιο και την εν γένει ελληνική πολιτική αθλιότητα, ξεκινάει από κει.

 Δεν πήγα ποτέ στο Πολυτεχνείο, ούτε μέσα ούτε έξω, ούτε τότε ούτε αργότερα. Δεν πήρα ποτέ μέρος στις προσκοπικές τελετές και τις ηλίθιες πορείες κατά την ημέρα της «επετείου του Πολυτεχνείου» τούτο το μεγάλο συλλογικό άλλοθι για την ηθική ανεπάρκεια ενός ολόκληρου λαού. Πρόκειται για ένα πολύ βολικό άλλοθι, που το οικειοποιήθηκαν όσοι νοιώθουν την ανάγκη να ξεπλύνουν την ντροπή για την απέραντη δειλία τους επί έξι ολόκληρα χρόνια.

 Πηγές: 

1. Βασίλη Ραφαηλίδη, Μνημόσυνο για έναν ημιτελή θάνατο, σελ.397-401, 402,408-9,419-20,444.

2. Βασίλη Ραφαηλίδη, Ιστορία (κωμικοτραγική) του Νεοελληνικού κράτους 1830-1974, σελ.419,436-7.

Αϊνστάιν και Θεός

Ο Αϊνστάιν και η επιμονή του ότι ''ο Θεός δεν παίζει ζάρια'' με το Σύμπαν αντηχεί κάτω από τις δεκαετίες, τόσο εξοικειωμένο όσο και τόσο αόριστο στο νόημά του όσο το E = MC2. Τι εννοούσε ο Αϊνστάιν; Και πώς συνέλαβε ο Αϊνστάιν τον Θεό;

Ο Hermann και η Pauline Einstein ήταν Εβραίοι του Ashkenazi. Παρά τον κοσμικό χαρακτήρα των γονιών του, ο εννιάχρονος Άλμπερτ ανακάλυψε και αγκάλιασε τον Ιουδαϊσμό με μεγάλο πάθος, και για μια στιγμή ήταν ένας ευγενής, προσεκτικός Εβραίος. Ακολουθώντας το εβραϊκό έθιμο, οι γονείς του προσκαλούσαν έναν φτωχό λόγιο να μοιράζονται ένα γεύμα μαζί τους κάθε εβδομάδα, και από τον φτωχό φοιτητή Ιατρικής Max Talmud (αργότερα Talmey) ο νεαρός και ευπαθής Αϊνστάιν έμαθε για τα μαθηματικά και την επιστήμη. Καταναλώνει και τους 21 τόμους του χαρούμενου Aaron Bernstein Δημοφιλή βιβλία για τη φυσική επιστήμη (1880). Τότε ο Ταλμούδ τον οδήγησε προς την κατεύθυνση του Ιμάνουελ Καντς Κριτική του καθαρού λόγου (1781), από την οποία μετανάστευσε στη φιλοσοφία του David Hume. Από Χουμ , ήταν ένα σχετικά σύντομο βήμα προς τον Αυστριακό φυσικό Ernst Mach, του οποίου η έντονα εμπειρική, βλέποντας-πιστευτική μάρκα φιλοσοφίας απαίτησε την πλήρη απόρριψη της μεταφυσικής, συμπεριλαμβανομένων των εννοιών του απόλυτου χώρου και χρόνου και της ύπαρξης ατόμων.

Αλλά αυτό το πνευματικό ταξίδι είχε εκτελέσει ανελέητα τη σύγκρουση μεταξύ επιστήμης και γραφής. Ο 12χρονος Αϊνστάιν επαναστάτησε. Ανέπτυξε μια βαθιά αποστροφή στο δόγμα της οργανωμένης θρησκείας που θα διαρκούσε για τη ζωή του, μια αποστροφή που επεκτάθηκε σε όλες τις μορφές αυταρχισμού, συμπεριλαμβανομένου κάθε είδους δογματικής αθεϊσμού.

Αυτή η νεανική, βαριά δίαιτα εμπειρικής φιλοσοφίας θα εξυπηρετούσε τον Αϊνστάιν περίπου 14 χρόνια αργότερα. Η απόρριψη του Mach απόλυτου χώρου και χρόνου συνέβαλε στη διαμόρφωση της ειδικής θεωρίας της σχετικότητας του Einstein (συμπεριλαμβανομένης της εικονικής εξίσωσης E = mcδύο), το οποίο διατύπωσε το 1905 ενώ εργαζόταν ως «τεχνικός εμπειρογνώμονας, τρίτης τάξης» στο Swiss Patent Office στη Βέρνη. Δέκα χρόνια αργότερα, ο Αϊνστάιν θα ολοκληρώσει τη μεταμόρφωση της κατανόησης του χώρου και του χρόνου με τη διατύπωση της γενικής θεωρίας της σχετικότητας, στην οποία η δύναμη της βαρύτητας αντικαθίσταται από την καμπύλη χωροχρόνο. Αλλά καθώς μεγάλωνε (και πιο σοφός), ήρθε να απορρίψει τον επιθετικό εμπειρισμό του Mach και κάποτε δήλωσε ότι «ο Mach ήταν τόσο καλός στη μηχανική όσο ήταν άθλιος στη φιλοσοφία».

Με τον καιρό, ο Αϊνστάιν εξελίχθηκε σε μια πολύ πιο ρεαλιστική θέση. Προτίμησε να αποδεχτεί το περιεχόμενο μιας επιστημονικής θεωρίας ρεαλιστικά, ως ενδεχόμενη «αληθινή» αναπαράσταση μιας αντικειμενικής φυσικής πραγματικότητας. Και, παρόλο που δεν ήθελε κανένα μέρος της θρησκείας, η πίστη στον Θεό που είχε μαζί του από τη σύντομη φλερτ του με τον Ιουδαϊσμό έγινε το θεμέλιο πάνω στο οποίο δημιούργησε τη φιλοσοφία του. Όταν ρωτήθηκε για τη βάση της ρεαλιστικής του στάσης, εξήγησε: «Δεν έχω καλύτερη έκφραση από τον όρο« θρησκευτικός »για αυτήν την εμπιστοσύνη στον ορθολογικό χαρακτήρα της πραγματικότητας και στο ότι είναι προσιτή, τουλάχιστον σε κάποιο βαθμό, στον ανθρώπινο λόγο. '

Αλλά ο Αϊνστάιν ήταν Θεός φιλοσοφίας, όχι θρησκείας. Όταν ρωτήθηκε πολλά χρόνια αργότερα αν πίστευε στον Θεό, απάντησε: «Πιστεύω στον Θεό της Σπινόζα, ο οποίος αποκαλύπτεται στη νόμιμη αρμονία όλων όσων υπάρχουν, αλλά όχι σε έναν Θεό που ασχολείται με τη μοίρα και τις πράξεις της ανθρωπότητας. ' Ο Baruch Spinoza, ένας σύγχρονος των Isaac Newton και Gottfried Leibniz, είχε συλλάβει τον Θεό ως πανομοιότυπο με τη φύση. Για αυτό, θεωρήθηκε επικίνδυνο αιρετικός και αφομοιώθηκε από την εβραϊκή κοινότητα στο Άμστερνταμ.

Ο Θεός του Αϊνστάιν είναι απείρως ανώτερος αλλά απρόσωπος και άυλος, λεπτός αλλά όχι κακόβουλος. Είναι επίσης αποφασιστικά αποφασιστικός. Όσον αφορά τον Αϊνστάιν, η «νόμιμη αρμονία» του Θεού καθιερώνεται σε ολόκληρο τον κόσμο με την αυστηρή τήρηση των φυσικών αρχών της αιτίας και του αποτελέσματος. Έτσι, δεν υπάρχει χώρος στη φιλοσοφία του Αϊνστάιν για ελεύθερη βούληση: «Όλα καθορίζονται, τόσο την αρχή όσο και το τέλος, από δυνάμεις πάνω στις οποίες δεν έχουμε κανέναν έλεγχο… όλοι χορεύουμε σε μια μυστηριώδη μελωδία, που ακούγεται από απόσταση από ένα αόρατο παίχτης.'

Οι ειδικές και γενικές θεωρίες της σχετικότητας παρείχαν έναν ριζικό νέο τρόπο σύλληψης του χώρου και του χρόνου και τις ενεργές αλληλεπιδράσεις τους με την ύλη και την ενέργεια. Αυτές οι θεωρίες είναι απολύτως σύμφωνες με τη «νόμιμη αρμονία» που καθιέρωσε ο Θεός του Αϊνστάιν. Αλλά η νέα θεωρία της κβαντικής μηχανικής, την οποία είχε βοηθήσει και ο Αϊνστάιν να βρεθεί το 1905, έλεγε μια διαφορετική ιστορία. Η κβαντική μηχανική αφορά τις αλληλεπιδράσεις που αφορούν την ύλη και την ακτινοβολία, στην κλίμακα των ατόμων και των μορίων, που βρίσκονται σε ένα παθητικό υπόβαθρο χώρου και χρόνου.

Νωρίτερα το 1926, ο Αυστριακός φυσικός Erwin Schrödinger είχε μεταμορφώσει ριζικά τη θεωρία διατυπώνοντάς την με όρους μάλλον σκοτεινών «κυματολειτουργιών». Ο ίδιος ο Schrödinger προτίμησε να τις ερμηνεύσει ρεαλιστικά, ως περιγραφικές για τα «κύματα της ύλης». Αλλά μια συναίνεση αυξανόταν, που προωθήθηκε έντονα από τον Δανό φυσικό Niels Bohr και τον Γερμανό φυσικό Werner Heisenberg, ότι η νέα κβαντική αναπαράσταση δεν πρέπει να ληφθεί πολύ κυριολεκτικά.

Ουσιαστικά, ο Bohr και ο Heisenberg υποστήριξαν ότι η επιστήμη τελικά αντιμετώπισε τα εννοιολογικά προβλήματα που περιλαμβάνονται στην περιγραφή της πραγματικότητας για την οποία προειδοποιούσαν οι φιλόσοφοι για αιώνες. Ο Bohr αναφέρεται ως: «Δεν υπάρχει κβαντικός κόσμος. Υπάρχει μόνο μια αφηρημένη κβαντική φυσική περιγραφή. Είναι λάθος να πιστεύουμε ότι το καθήκον της φυσικής είναι να ανακαλύψουμε πώς η φύση είναι . Η φυσική αφορά ό, τι μπορούμε λένε για τη φύση. ' Αυτή η αόριστα θετικιστική δήλωση επαναλήφθηκε από τον Χάισενμπεργκ: «[Πρέπει] να θυμόμαστε ότι αυτό που παρατηρούμε δεν είναι η φύση από μόνη της αλλά η φύση που εκτίθεται στη μέθοδο ανάκρισης». Η ευρέως αντιρεαλιστική «ερμηνεία της Κοπεγχάγης» - αρνούμενη ότι η κυματοσύνθεση αντιπροσωπεύει την πραγματική φυσική κατάσταση ενός κβαντικού συστήματος - γρήγορα έγινε ο κυρίαρχος τρόπος σκέψης για την κβαντική μηχανική. Πιο πρόσφατες παραλλαγές τέτοιων αντιρεαλιστικών ερμηνειών υποδηλώνουν ότι η κυματοσύνδεση είναι απλώς ένας τρόπος «κωδικοποίησης» της εμπειρίας μας, ή των υποκειμενικών μας πεποιθήσεων που προέρχονται από την εμπειρία μας από τη φυσική, επιτρέποντάς μας να χρησιμοποιήσουμε όσα έχουμε μάθει στο παρελθόν για να προβλέψουμε το μέλλον .

Αλλά αυτό ήταν εντελώς ασυμβίβαστο με τη φιλοσοφία του Αϊνστάιν. Ο Αϊνστάιν δεν μπορούσε να δεχτεί μια ερμηνεία στην οποία το κύριο αντικείμενο της αναπαράστασης - η κυματοσύνθεση - δεν είναι «πραγματικό». Δεν μπορούσε να αποδεχτεί ότι ο Θεός του θα επέτρεπε στην «νόμιμη αρμονία» να ξετυλίγεται τόσο εντελώς στην ατομική κλίμακα, φέρνοντας παράνομο αβεβαιότητα και αβεβαιότητα, με αποτελέσματα που δεν μπορούν να προβλεφθούν πλήρως και αναμφίβολα από τις αιτίες τους.

Το σκηνικό λοιπόν τέθηκε για μια από τις πιο αξιοσημείωτες συζητήσεις σε ολόκληρη την ιστορία της επιστήμης, καθώς ο Bohr και ο Einstein προχωρούσαν αντιμέτωποι με την ερμηνεία της κβαντικής μηχανικής. Ήταν μια σύγκρουση δύο φιλοσοφιών, δύο συγκρουόμενων συνόλων μεταφυσικών προκαταλήψεων σχετικά με τη φύση της πραγματικότητας και τι μπορούμε να περιμένουμε από μια επιστημονική αναπαράσταση αυτού. Η συζήτηση ξεκίνησε το 1927, και παρόλο που οι πρωταγωνιστές δεν είναι πλέον μαζί μας, η συζήτηση είναι ακόμα πολύ ζωντανή.

Τον Φεβρουάριο του 1954, μόλις 14 μήνες πριν πεθάνει, έγραψε σε μια επιστολή προς τον Αμερικανό φυσικό David Bohm: «Αν ο Θεός δημιούργησε τον κόσμο, το πρωταρχικό μέλημά του ήταν σίγουρα να μην κάνει την κατανόησή του εύκολη για εμάς». ~ Τζιμ Μπαγκκότ, άρθρο στο Creative Commons.

Γιώργος Λαζόγκας

Έφυγε από τη ζωή ο σπουδαίος Λαρισαίος Ζωγράφος - 6 Ιουλίου 2022

Γεννήθηκε στη Λάρισα το 1945. Σπούδασε αρχιτεκτονική στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης (1963-1970), αλλά τελικά αφοσιώθηκε στη ζωγραφική. Το 1970 βραβεύτηκε στον διαγωνισμό νέων ζωγράφων του Ινστιτούτου Γκαίτε Θεσσαλονίκης και το 1972 κέρδισε το 1ο βραβείο στον διαγωνισμό νέων ζωγράφων της Ελληνοαμερικανικής Ένωσης. Παρουσίασε την πρώτη του ατομική έκθεση στη Θεσσαλονίκη (1975, Ζήτα-Μι) και, το επόμενο έτος, έφυγε με υποτροφία του γαλλικού κράτους για σπουδές ζωγραφικής στο Παρίσι. Γνωρίστηκε με τον Αλέξανδρο Ιόλα και εξοικειώθηκε με τα σύγχρονα καλλιτεχνικά ρεύματα.

Από πολύ νωρίς ο Γιώργος Λαζόγκας είχε τη συνήθεια να σχεδιάζει σε σελίδες γραφομηχανής. Το σχέδιο ως εργαλείο έρευνας, έπαιξε ρόλο στη διατύπωση του συνολικού του έργου. Είναι γι’ αυτόν μια καθημερινή άσκηση που διαμόρφωσε συνολικά την εικαστική του αντίληψη και γραφή. Οι σχεδιαστικές σημειώσεις –με την αμεσότητα που τις χαρακτηρίζει– μετατρέπονται σε ημερολόγιο ζωής. Η ανάπτυξη του σχεδίου ως γραφής, με εικονιστικό ή ανεικονικό χαρακτήρα, αποτυπώνεται καταρχήν στη ζωγραφική επιφάνεια, ενώ ταυτόχρονα τείνει να διεισδύσει στο χώρο. Οι επάλληλες τοποθετήσεις σχημάτων, συχνά πάνω σε διαφανείς επιφάνειες, με επικαλύψεις ή διαγραφές, αναδείκνυαν τα φευγαλέα και μεταβλητά ίχνη της εικόνας, σαν παλίμψηστα.

Στην εργασία του Λαζόγκα ακολούθησε η περίοδος των μεγάλων διαστάσεων, κατά την οποία η παρουσία του εικονογραφικού κινήτρου εκδηλώθηκε με ένα είδος ιχνογράφησης του ίδιου του σώματος επάνω σε λευκές επιφάνειες στις οποίες τυπώνονται τα ίχνη του. Σ’ αυτές τις εργασίες το ίχνος εμφανίζεται να είναι η απουσία μιας παρουσίας, και εκεί επανέρχεται η έννοια του παλίμψηστου μέσω της χειρονακτικής συμπεριφοράς, όχι πια του καλλιτέχνη αλλά του ίδιου του αντικειμένου της εικόνας του, δηλαδή του σώματος. Tο σώμα, επίσης, αυτή την δεύτερη περίοδο μετά το 1980, επωμίστηκε το ίδιο, ως αντικείμενο, την διαδικασία του και έγινε αυτάρκης δράση, υλοποιούμενη με τις δικές της πρωτοβουλίες. Γνωστά έργα της ελληνικής αρχαιότητας ή ζωντανά γυναικεία σώματα δηλώνονται ως ίχνη πάνω σε λευκές υφασμάτινες επιφάνειες, στερεωμένες ή όχι σε πλαίσια. Οι μορφές, αποσπασματικές, εικαστικά επεξεργασμένες, διαμελισμένες, αλλά σχεδόν πάντα αναγνωρίσιμες, δέχονται τις σχεδιαστικές και χρωματικές επεμβάσεις του καλλιτέχνη. Σε κάποιες περιπτώσεις επεκτείνονται στο χώρο και παίρνουν τη μορφή περιβαλλόντων (Δεσμός, Αθήνα, 1983, Επίκεντρο, Πάτρα, 1990).

Την περίοδο της δεκαετίας του 80 η δουλειά του απλώθηκε ακόμα περισσότερο στο χώρο, παίρνοντας πολλές φορές τη μορφή εικαστικής εγκατάστασης, με χρήση διαφόρων μέσων (τυπώματα, φωτογραφία, βίντεο, σχέδιο, ζωγραφική, κ. ά.), ανάλογα με τις εκάστοτε εκφραστικές του ανάγκες. Τα ίχνη-αποτυπώματα ανθρώπινων σωμάτων πάνω σε μεγάλες υφασμάτινες επιφάνειες αποτέλεσαν το νέο εικονιστικό και νοηματικό σημείο αναφοράς των έργων του. Τα σχόλια που διατυπώνονται με αυτό τον τρόπο αφορούν την τέχνη ως σωματική διαδικασία και, ταυτόχρονα, ως ερμηνευτική προσέγγιση των πραγμάτων. Οι αναφορές σε έργα της αρχαιότητας υποδηλώνουν το διαχρονικό χαρακτήρα των προβληματισμών του. Το 1981 με την θεωρητικό Σάνια Παπά και τον ποιητή Ανδρέα Παγουλάτο πραγματοποιούν στο υπόγειο του Beaubourg τη δράση «Κορμί – Κείμενο». Από το 1992 μέχρι το 1997, επαναδιατυπώνει το Παλίμψηστο  στην ενότητα Θραύσματα, προβάλλοντας το θεώρημα του τέλους της συνολικής εικόνας και αναδεικνύοντας το θραύσμα, το ίχνος, το ελάχιστο ως το μέρος που αποτυπώνει το όλον.

Έχει πραγματοποιήσει ατομικές εκθέσεις, κυρίως στην Ελλάδα, κι έχει συμμετάσχει σε δεκάδες ομαδικές, στην Ελλάδα, σε ευρωπαϊκές και ασιατικές χώρες και στις Η.Π.Α. Βραβεύτηκε σε διαγωνισμό ξένων ζωγράφων υποτρόφων του γαλλικού κράτους (1977), συμμετείχε στο Salon Comparaisons (Παρίσι 1978), στη Biennale des Jeunes (Παρίσι 1980), στα Ευρωπάλια (1982, όπου τιμήθηκε με το Prix Europe στην Οστάνδη, Βέλγιο), στην Μπιενάλε του Sao Paulo (1983), στο Salon de Μontrouge (Παρίσι 1996) και στις εκδηλώσεις για τη Θεσσαλονίκη Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης (1997). Το 2006 οργανώθηκε αναδρομική έκθεση των σχεδίων του στο Μουσείο Μπενάκη και στο Μ.Μ.Σ.Τ. και εκδόθηκε λεύκωμα με κείμενα των Ν. Βαλαωρίτη, Τ. Πατρίκιου, κ.ά. Το 2008 δημιούργησε μια μόνιμη εικαστική εγκατάσταση για το σταθμό «Ελαιώνας» του Μετρό της Αθήνας.. Η τελευταία του έκθεση εγκαινιάστηκε τον Μάιο στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο. Με τίτλο «Το χθες είναι τώρα. Γιώργος Λαζόγκας: Μύθοι και Αρχαιότητα» και θα διαρκέσει μέχρις τις 20 Αυγούστου 2022, όπου έργα του συνδιαλέγονται με τεχνουργήματα του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου, από την προϊστορική, αρχαϊκή και κλασική περίοδο.

Στην έκθεση, 30 έργα, 28 σχέδια και σε 2 προθήκες 21 σχέδια και 2 βιβλία του Γιώργου Λαζόγκα «συνοδοιπορούν» με 23 ειδικά επιλεγμένες αρχαίες καλλιτεχνικές δημιουργίες από τις συλλογές του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου. Η έκθεση υπομνηματίζει στο ευρύ κοινό την πολυποίκιλη ενασχόληση του Λαζόγκα με το παρελθόν και το νοητό διάλογο που δημιουργείται ανάμεσα στο χθες και το σήμερα. Ο καλλιτέχνης ανασύρει στα έργα του ιστορικά και μυθολογικά σπαράγματα δημιουργώντας νέες οπτικές και εννοιολογικές αφηγήσεις. Οι εκάστοτε αναφορές μεταμορφώνονται σε αινιγματικές αλληγορίες του παρόντος, σε οπτικές ιστορίες που ξετυλίγονται «εν κρυπτώ», κινητοποιώντας τη φαντασία. Η έκθεση χωρίζεται σε τρείς ενότητες, «αποδράσεις στη Μεσόγειο», «θραύσματα μνήμης» και «μεταμορφώσεις εικόνων. Αποτελούν παλίμψηστα του χρόνου, έννοια που καθιέρωσε ο Λαζόγκας στην ορολογία της εγχώριας ιστορίας της τέχνης τη δεκαετία του ’70 περιγράφοντας τις στρωματογραφίες μιας εικόνας, σε διαφορετικές χρονικές στιγμές.

“Αυτό που χαρακτηρίζει τον Λαζόγκα είναι ότι εμμένει στο εικαστικό ιδίωμα της γραφής και στην αναζήτηση ενός σχεδίου που αποσυντίθεται και ανασυντίθεται. Έτσι, κατορθώνει να απομονώνει με ένα τελετουργικό τρόπο (σχεδίαση σε καρμπόν με ίχνη στα τυφλά) τον κεντρικό γενεσιουργικό πυρήνα του σχεδίου. Πάντα πίστευε ότι η ζωγραφική, όπως την εννοούμε ακόμα και έπειτα από ένα αρκετά εξελιγμένο στάδιο πολλαπλών πειραματισμών, φτάνει σε ένα εκφραστικό αδιέξοδο κινδυνεύοντας να εξαντληθεί, πολλές φορές εξαιτίας των τεχνικών προδιαγραφών της. Το σχέδιο αντίθετα, η πιο αρχαϊκή και πηγαία μορφή της ζωγραφικής είναι γι’ αυτόν ένας τρόπος για να επαναδιαπραγματευθεί την εικόνα απεγκλωβίζοντάς την από τα όριά της. Ψηλαφίζει, ανασύρει εικόνες μέσα από το σκοτάδι, στα τυφλά, μέσα από τη μαύρη επιφάνεια του καρμπόν. Η άποψη της «Τυφλής Ζωγραφικής» αναδύει εικόνες κατευθείαν από το υποσυνείδητο, χωρίς την αισθητική παρέμβαση και τους κανόνες της οπτικής θεώρησης του έργου τη στιγμή της παραγωγής του. Η μαύρη επιφάνεια παρεμβάλλεται ανάμεσα στο έργο και τον ζωγράφο. Σα να θέλει να υπηρετήσει περισσότερο την Ιδέα, παρά το παραμορφωμένο είδωλό της, έτσι όπως εκείνο θα προέκυπτε από την κριτική της οπτικής επαφής μαζί του. Περισσότερο αγγίζει παρά ζωγραφίζει το σώμα των έργων του” γράφει ο Ευθύμης Λαζόγκας στον κατάλογο της έκθεσης του Γιώργου Λαζόγκα «Σειρήνες», Δημοτική Πινακοθήκη Λάρισας – Μουσείο Γ.Ι. Κατσίγρα. Λάρισα, 2009.  Από onlarissa.gr 

ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΝΤΟΚΟΥΜΕΝΤΟ

ΤΗΝ  ΡΩΜΗ  ΔΕΝ  ΤΗΝ  ΕΚΑΨΕ  Ο ΝΕΡΩΝ  ΑΛΛΑ  Ο ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΠΑΥΛΟΣ

Ο Νέρων ήταν αγαπητός στον λαό! Όλα τα αρχαία ιστορικά κείμενα συμφωνούν σε αυτό. Ακόμα και ο Σουετώνιος αγανακτεί με τις "σπατάλες" του Νέρωνα. Υπάρχουν πάρα πολλά διατάγματα του Νέρων που το δείχνουν αυτό. Το μεγαλύτερο όμως "λάθος" του Νέρων ήταν που κοντραρίστηκε με την Σύγκλητο. Πάρα πολλές υπόδουλες περιοχές απόκτησαν την αυτοτέλειά τους και οι υπήκοοι των περιοχών, το δικαίωμα του Ρωμαίου πολίτη, με αποτέλεσμα την δυσφορία των ηγεμόνων. Δεν δίστασε κιόλας να αυξήσει την φορολογία των ηγεμόνων.

Οι δουλοκτητικές σχέσεις ηγεμόνα-δούλου έχασαν την δύναμή τους. Ο Νέρων με το νόμο του, οι δούλοι είχαν το δικαίωμα να μηνύσουν τους "κυρίους" τους ενώ από τους δεύτερους αφαιρέθηκε το προνόμιο ζωής και θανάτου πάνω στους πρώτους. Όλα αυτά εξόργισαν τους συγκλητικούς οι οποίοι είχαν κάθε "δικαίωμα" να συνωμοτήσουν εναντίον του και να τον εκθρονίσουν. Έτσι και αλλιώς συνηθίζονταν σε τέτοιες πράξεις. Αξίζει να τονισθεί ότι ύπατος της Ρώμης ήταν ο Σενέκας (ανώτατος συγκλητικός).

Μετά, φτάνουμε στο 64 μ.χ και στον εμπρησμό της Ρώμης. Ποιος λογικός αυτοκράτορας θα έκαιγε την ίδια του την πρωτεύουσα? Ποιος λογικός αυτοκράτορας θα έκαιγε το ίδιο το παλάτι του? Κανείς. Και όμως κάποιοι βρήκαν την απάντηση. Ηταν παράφρων και πυρομανής ο Νέρων. Από που το συμπέραναν αυτό? Πρέπει να ήταν τόσο "τρελός" ο άνθρωπος που μετά την φωτιά, με δικά του χρήματα ξαναέφτιαξε την πόλη. 

"Μετά τήν καταστροφή, ο Νέρων έδωσε εντολή νά ξαναχτισθή η πόλη. Ο ίδιος ανέλαβε νά ξαναχτίση τούς ναούς καί τά μεγάλα κτίρια... Έδωσε περισσότερη προσοχή στούς ανοικτούς χώρους, στίς πλατείες, στήν κυκλοφορία τών υδάτων, στά άλση καί στήν διαμόρφωση τής φύσεως... Ο Νέρων ανέλαβε νά πληρώση ο ίδιος τά έξοδα γιά τήν κατασκευή τους. Απέδωσε στούς ιδιοκτήτες τά οικόπεδα πού είχαν πρίν από τήν καταστροφή καί έδωσε δάνεια γιά τήν ανακατασκευή... Καθόρισε επακριβώς τόν τρόπο κατασκευής τών νέων κτιρίων. Οι εξωτερικοί τοίχοι καί οι χώροι, όπου οι κάτοικοι άναβαν τήν φωτιά, έπρεπε νά γίνουν μέ πέτρα γιά νά μή καίγονται... Επί πλέον, απαγορεύθηκε η μεσοτοιχία. Όλα τά σπίτια έπρεπε νά είναι ανεξάρτητα καί νά μεσολαβή ανάμεσά τους αρκετός χώρος, ώστε νά εμποδίζεται η διάδοση τής φωτιάς..." Τακίτου "Χρονικά" 15.38-44. Λιγο πιο πριν ο Τακιτος λεει: "...τήν ημέρα εκείνη ο Νέρων ήταν στό Άντιουμ. Γύρισε αμέσως, μόλις πληροφορήθηκε γιά τήν φωτιά κι έφθασε τήν στιγμή πού καιγόταν τό κτίριο πού έκτισε ο ίδιος, γιά νά ενώση τό Παλατίνο μέ τούς κήπους τού Μαικήνα καί διέταξε αμέσως νά σβησθή η πυρκαγιά... Γιά νά ανακουφίση τόν κόσμο πού τριγύριζε άστεγος καί πεινασμένος στούς δρόμους, άνοιξε αμέσως τό Πεδίο τού Άρεως, τά μνημεία τού Αγρίππα καί τούς αυτοκρατορικούς κήπους. Διέταξε νά χτιστούν γρήγορα πρόχειρα καταλύματα καί παράγκες γιά νά στεγασθούν οι πρόσφυγες καί πρόσταξε νά φέρουν τρόφιμα από τήν Όστια καί τίς γειτονικές πόλεις καί νά τά μοιράσουν στόν λαό..." Χρονικά (15.38).

Ο Παυλος απο το 62 μεχρι το 64 μ.χ. ηταν στην Ρωμη ενω μετα εφυγε για Ισπανια. Μετα το φιασκο της συνωμωσιας, οπου πιαστηκε ο Σενεκας και ολοι εμπλεκομενοι (κυριως χριστιανοι), κυνηγαγαν τον Παυλο δύο χρονια μεχρι που τον βρηκαν στην Τροια και τον μετεφεραν στην Ρωμη οπου δικαστηκε και εκτελεστηκε. Ο Παυλος κατηγορήθηκε οτι αυτος οργάνωσε ολο  το σχέδιο καταστροφής τησ Ρώμης. 

Γραφει ο Τακιτος:

"Ο αυτοκράτορας, γιά νά πάρη εκδίκηση γιά τήν καταστροφή, διέταξε νά τιμωρηθούν εκείνοι, τούς οποίους ο λαός μισούσε γιά τήν αισχρότητα καί τά εγκλήματά τους, τούς χριστιανούς, όπως οι ίδιοι αυτοαποκαλούνται. Τό όνομά τους τό πήραν από κάποιον Χριστό, πού σταυρώθηκε στήν Ιουδαία τήν εποχή τού Πόντιου Πιλάτου, όταν αυτοκράτορας ήταν ο Τιβέριος. Η αiρεση αυτή, άν καί είχε εξαφανισθή γιά κάποιο διάστημα, ύστερα από τόν θάνατο τού αρχηγού της, επανεμφανίσθηκε μέ εντονώτερη μορφή, όχι μόνο στήν Ιουδαία, όπου καί γεννήθηκε, μά σ' ολόκληρη τήν αυτοκρατορία, ακόμα καί μέσα στήν ίδια τήν Ρώμη, όπου βρίσκει πάντοτε θερμούς υποστηρικτές σέ ό,τι πιό πρόστυχο καί άθλιο υπάρχει...Έπιασαν όλους τούς φανερούς οπαδούς τής αιρέσεως καί ύστερα, χάρη στίς πληροφορίες τους, συνέλαβαν κι όλους εκείνους, πού ως κύριο χαρακτηριστικό τους είχαν τό μίσος ενάντια στό ανθρώπινο γένος, χωρίς νά εξετασθή άν είχαν συμμετοχή ή όχι στόν εμπρησμό τής Ρώμης..." "Χρονικά" 15.38-42

Είναι ξεκάθαρο οτι οι χριστιανοί που έκαψαν την Ρωμη ηταν Εβραιοι. Για να πάρει εκδικηση ο Νερων εστειλε τον Βεσπεριανο να καψει την Ιουδαια. Ολοι ξερουμε για τον Τιτο (γιος του Βεσπεριανου) και τον διωγμο των Εβραιων. Θα μου πειτε οτι ο στρατος που εστειλε ο Νερων ηταν για να καταστειλει την εξεργεση των Εβραιων. Πότε ομως ηταν ησυχα εκει? Και παλιοτερα υπηρχαν τετοια περιστατικα. Ποτέ ομως ρωμαικος στρατος δεν εκαψε μια πολη. Ποτέ δεν εδιωξε τους υπηκοους μιας πολης. Ο Νερων το εκανε. 

Μηπως για να παρει εκδικηση επειδη του καψαν την Ρωμη?