ΝΙΤΣΕ και το φιλοσοφικό πρότυπό του ο ΗΡΑΚΛΕΙΤΟΣ

[Ίδε ο άνθρωπος]

Ο Νίτσε δεν ήταν απλώς ένας φιλόσοφος αλλά πρωτοπόρος και στην ψυχολογία... Οι προσεγγίσεις του Νίτσε αποτελέσαν πηγή έμπνευσης για τον Σίγκμουντ ΦΡΟΥΝΤ.

Ο Νίτσε ασπαζόταν την άποψη του ΣΚΟΤΕΙΝΟΥ ΕΛΛΗΝΑ ΦΙΛΟΣΟΦΟΥ ΗΡΑΚΛΕΙΤΟΥ που είχε πει ΄Ήθος ανθρώπω δαίμων΄ μτφ. ο χαρακτήρας του ανθρώπου είναι ο θεός του πεπρωμένου του, κι ότι αν αναζητούσες τα όρια της ψυχής, δεν θα τα έβρισκες.

Συμφωνούσαν και οι 2 ότι η ψυχή, ακόμη και όταν εξερευνάται σε βάθος, δεν μπορεί να εξερευνηθεί πλήρως. Όλα λοιπόν έδειχναν ότι δεν υπήρχε πραγματικό μέτρο για το πόσο βαθιά μπορείς να την εξερευνήσεις. Ανέλαβε κάτι που δεν μπορεί να αναλάβει ο καθένας. Κατέβηκε στα βάθη, και έσκαψε βαθιά στα ίδια τα θεμέλια της ψυχής, άλλοι πριν από τον Νίτσε φοβόντουσαν να εξερευνήσουν από φόβο μην τρελαθούν! Όσο εξερευνούσε λοιπόν ακόμη περισσότερο την ψυχή, την περιέγραψε με έναν πολύ ενδιαφέρον τρόπο στο βιβλίο του... [Πέρα από το καλό και το κακό...]

Ζωγράφισε μια εικόνα που ήταν σαν να είχε μπει σε έναν λαβύρινθο. Έναν λαβύρινθο που έκρυβε πολλαπλά επίπεδα κινδύνου. Κινδύνους που ούτε η ζωή δεν φέρνει μαζί της. Έναν λαβύρινθο όπου μπορείς εύκολα να χαθείς ή ακόμα και να σε κάνει κομμάτια κάποιος Μινώταυρος που κρύβεται εκεί. Όσο τρομακτική κι αν φαινόταν η εικόνα, συνέχισε... Τι βρήκε λοιπόν όταν μπήκε βαθύτερα στον λαβύρινθο??? Εξήγησε ότι κατά βάθος, πραγματικά "βαθιά μέσα μας", υπάρχει κάτι που δεν διδάσκεται. Κάτι που περιέγραψε ως ένα είδος πνευματικής μοίρας που αποτελείται από προκαθορισμένες αποφάσεις και απαντήσεις σε προκαθορισμένα επιλεγμένα ερωτήματα. Άρχισε να φτάνει στη ρίζα του ποιοι είμαστε και βρήκε πως μέσα μας κρύβεται μια αμετάβλητη ιδιότητα του «ΕΓΩ» μας, όπου παραμονεύουν προϊστορικές ορμές και παρορμήσεις.

Το σώμα μας κρύβει ακόμα κάποιες ικανότητες που χρειαζόμασταν όταν βρισκόμασταν στην εποχή των σπηλαίων και έτσι ο ψυχισμός μας εξακολουθεί να φιλοξενεί ορισμένες παρορμήσεις. Αποφάσισε λοιπόν να διερευνήσει αυτές τις παρορμήσεις κι ανακάλυψε ότι η αρχαία ανθρωπότητα και αυτό το ζωώδες ένστικτο, και ολόκληρη η αρχέγονη εποχή, ζούσαν ακόμα μέσα του και ήταν αυτά τα ίδια στοιχεία που τον οδηγούσαν στη δημιουργία, στην αγάπη, στο μίσος και στη λογική. Αυτή η κρυμμένη ψυχή περιέχει τόσο "το θηρίο μέσα μας" όσο και "το θεϊκό ζώο"... Το θηρίο μέσα μας είναι δυνητικά επικίνδυνο και έχει καταστροφικές τάσεις που μπορούν να κυριεύσουν και να καταλάβουν το σώμα μας. Όταν είναι αδάμαστο, μπορεί να μας οδηγήσει στην επιθετικότητα, την βία ή και την σεξουαλική λαγνεία. Η ιστορία μας παροτρύνει εδώ και αιώνες να καταπιέσουμε αυτό το επικίνδυνο θηρίο μέσα μας, κυρίως μέσω της θρησκείας. 

Ο Νίτσε όμως είναι προκλητικός κι έτσι λοιπόν αντίθετα από τη θρησκεία, μας συνέστησε να εξερευνήσουμε και να εξοικειωθούμε με αυτά τα δυνητικά καταστροφικά συναισθήματα. Αυτά τα αρχαία ένστικτα λοιπόν σπάνια εμφανίζονται σήμερα γιατί το σύστημα μας διδάσκει από πολύ μικρή ηλικία να τα καταπιέζουμε. Αλλά τελικά μας βοηθά ή μας βλάπτει το να βασιζόμαστε αποκλειστικά στη λογική και στη συνείδησή μας?

Ο Νίτσε έγραφε στις σημειώσεις του ότι όσοι έχουν χάσει ή καταστρέψει τα ένστικτά τους δεν μπορούν πλέον να χρησιμοποιήσουν αυτό το θεϊκό ζώο προς όφελός τους. Θαμμένος λοιπόν κάπου ανάμεσα στα ζωώδη μας ένστικτα, τα ιστορικά χαρακτηριστικά μας και μια προκαθορισμένη διάθεση, δεν είναι και τόσο περίεργο που ο ψυχισμός μας βρίσκεται σε πλήρες χάος!!!

Ο Νίτσε συνόψισε ότι είναι μύθος να πιστεύουμε ότι θα βρούμε τον αληθινό μας εαυτό αφήνοντας πίσω ή ξεχνώντας διάφορα κομμάτια του εαυτού μας. 

Η αληθινή πρόκληση είναι να δημιουργήσουμε τον εαυτό μας, να τον διαμορφώσουμε με όλα αυτά τα διαφορετικά στοιχεία...

Συμπερασματικά: Ο Νίτσε έκανε αυτό που κανείς πριν από αυτόν δεν είχε κάνει. Πήγε στα βάθη του μυαλού του... Εξερεύνησε κάθε πιθανό μονοπάτι, όσο σκοτεινό κι αν ήταν... Μπορεί να το έκανε με κόστος την ίδια του τη ζωή, αλλά το έκανε!