Δευτέρα 9 Σεπτεμβρίου 2013

'Ο Καντ με τον Σαντ' J.A. Miller

Ο χειρότερος διαστροφικός είναι αυτός που μιλάει στο όνομα της ηθικότητας. 

Οι γνήσιοι διαστροφικοί, αυτοί τους οποίους δεν βλέπουμε ποτέ σε ανάλυση, είναι ο δικαστής, ο παπάς και ο καθηγητής - όλοι αυτοί που από θέση εξουσίας ελέγχουν την απόλαυση των άλλων. Η χειρότερη διαστροφή είναι το να είναι κανείς ενάρετος. 

Αυτό μας διδάσκει ο Φρόιντ. Η ηθική συνείδηση τροφοδοτείται από την ίδια ακριβώς ενέργεια που θα τροφοδοτούσε την απόλαυση των ενορμήσεων, αν δεν είχε αποκηρυχθεί. 

Ο εγκληματίας διαστροφικός δεν είναι το αντίθετο του ενάρετου δικαστή: 

ο ενάρετος δικαστής είναι ο χειρότερος εγκληματίας.

Εκείνος που διατείνεται ότι ενσαρκώνει τον ηθικό νόμο είναι ο γνήσιος σαδιστής. Μπορεί να πιστεύετε ότι πχ "Ο Καντ με τον Σαντ " είναι μια ακραία ιδέα του Λακάν, την έννοια όμως του σαδιστικού Υπερεγώ δε την εφηύρε ο Λακάν. Ένα από τα μυστικά του "Καντ με τον Σαντ" είναι ότι μιλά για τον Φρόιντ με τη Μέλανι Κλάιν, για το μετα-οιδιπόδειο Υπερεγώ και το προ-οιδιπόδειο Υπερεγώ της Κλάιν. Ο Φρόιντ γνώριζε πολύ καλά ότι το μυστικό της ηθικής συνείδησης είναι το σαδιστικό της στοιχείο. Κάνει νύξη στον Καντ στο "Οικονομικό ζήτημα του μαζοχισμού". Στη σ.167 του 19ου τόμου της Standard Edition λέει :"Η κατηγορική επιταγή του Καντ είναι, επομένως, άμεση κληρονόμος του οιδιπόδειου συμπλέγματος".
  
Πρόκειται για αναφορά στην αρχή της ανώτερης ηθικής του Καντ, και ο Φρόιντ λέει ότι το οιδιπόδειο σύμπλεγμα είναι η πηγή της ατομικής αίσθησης και της αποσεξουαλικοποιημένης μας ηθικότητας. Επισημαίνει όμως ότι στον γνήσιο ηθικό μαζοχισμό η ηθικότητα επανασεξουαλικοποιείται. Εδώ υπαινίσσεται ότι η πολιτισμική καταστολή των ενστίκτων σταματά σε μεγάλο βαθμό την άσκηση των καταστρεπτικών παρορμήσεων του υποκειμένου σε βάρος των άλλων, αντ’ αυτού, τούτες ασκούνται σε βάρος του ίδιου του υποκειμένου. Επομένως, ο Φρόιντ αναφέρεται εδώ στο σαδιστικό Υπερεγώ, που αυξάνει τον σαδισμό του εις βάρος του Εγώ. Αυτό μεταφράζεται στο έργο του Λακάν ως "Ο Καντ με τον Σαντ".

Jacques-Alain Miller, «Ο Λακάν και η Ψυχανάλυση»,
σελ. 95, εκδόσεις ΕΚΚΡΕΜΕΣ

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου