Οριακές διαταραχές και παθολογικός Ναρκισσισμός

Στο Ψυχιατρικό Ίδρυμα Menninger(Topeka, του Κάνσας), ο Δρ Knight και οι συνεργάτες του, συγκέντρωσαν τα ερευνητικά στοιχεία των οριακών καταστάσεων. Οι οριακές καταστάσεις, στην ιατρική ψυχιατρική βιβλιογραφία, αποτελούν μία ψυχική δομή, ανάμεσα στις άλλες δύο τυπικές κατηγορίες ψυχικών δομών, τις νευρώσεις και τις ψυχώσεις. Οι οριακές καταστάσεις μελετήθηκαν ψυχαναλυτικά, με επίμονες ερευνητικές και θεραπευτικές προσπάθειες ψυχαναλυτών, όπως:

•  του Adolph Stern, με την περιγραφή της ναρκισσιστικής ευαλωτότητας, ασθενών που δεν μπορούν να αντέξουν την κλασσική ψυχανάλυση
• της Helene Deutsch, με την περιγραφή της, «as if», ‘ως εάν’ προσωπικότητας και
• του Robert Khight, με την περιγραφή ασθενών με ψευδονευρωτική σχιζοφρένεια.

Η ψυχαναλυτική κοινότητα, όρισε λοιπόν, το φαινόμενο του οριακού συνδρόμου. Εξετάζοντας, μια αρκετά μεγάλη ομάδα επιλεγμένων ασθενών, κάτω από αυστηρά ελεγχόμενες συνθήκες, ο Roy Grinker, επιβεβαίωσε την ύπαρξη του οριακού συνδρόμου, με μεθοδική μελέτη, την δεκαετία του ’60 στο Σικάγο. Ο Grinker ξεχώρισε τέσσερεις βαθμούς παθολογίας, μέσα σε έναν ιδεατό χώρο, οριοθετημένο από τις νευρώσεις αφενός και από τις ψυχώσεις αφετέρου.

Ο Διευθυντής του Ιδρύματος Menninger, Δρ Otto Kernberg, κατέληξε στο συμπέρασμα ότι τα ευρήματα οριακών καταστάσεων, παρουσιάζουν, από κοινού, μια ιδιαίτερη μορφή ψυχικής δομής, πααθολογικής μεν, αλλά σταθερής, με δική της ψυχική οργάνωση, χαρακτηριστικούς μηχανισμούς σκέψης, συμπτώματα και συμπεριφορές. Το 1976 καθιερώνει τον όρο «οριακή οργάνωση προσωπικότητας», σε διεθνές Συνέδριο του Menninger.

Σε οριακούς ασθενείς του αντρικού φύλου, έχουμε πιο συχνά μία επιθετική και παρορμητική συμπεριφορά, ενώ στις γυναίκες, μία αμετροεπή σεξουαλικότητα και απόπειρες αυτοκτονίας. Παρά το γεγονός ότι υπάρχει μια υπερβολική, έμφυτη επιθετικότητα, όπως πιστεύει ο Kernberg, το πολιτισμικό στοιχείο είναι μάλλον εμφανές στις διαταραχές αυτές. Ο Κέρνμπεργκ εστιάζει  το πρόβλημα αυτό στη διάχυση ταυτότητας, που προκύπτει από τις διαφοροποιημένες, αλλά ασταθείς εικόνες εσωτερικών αντικειμένων και εαυτού. Οι αντιφατικές αυτές καταστάσεις του Εγώ, διακινούνται από πρωτόγονους μηχανισμούς άμυνας (σχάση/splitting - προβολική ταύτιση).

Μία οριακή διαταραχή, στην εκδίπλωση της παθολογίας της, αντιμετωπίζεται θεραπευτικά με ενεργητική ερμηνεία των πρωτόγονων αμυντικών μηχανισμών του 'εδώ-και-τώρα' της αρνητικής μεταβιβαστικής σχέσης, χωρίς αναφορές σε γενετικές ή παιδικές ψυχοσυγκρούσεις και τραύματα.

Ο παθολογικός Ναρκισσισμός, ως οριακή διαταραχή,  απαιτεί ιδιαίτερες τροποποιήσεις της ψυχαναλυτικής ή της ψυχοθεραπευτικής τεχνικής. Στη ναρκισσιστική παθολογία υφίσταται μια έκδηλη επιδείνωση των σχέσεων αντικειμένου, στην οποία η σχέση δεν είναι πια μια σχέση μεταξύ εαυτού και αντικειμένου αλλά μεταξύ ενός πρωτόγονου, παθολογικού, μεγαλειώδους εαυτού και της προσωρινής προβολής αυτού στα αντικείμενα. 'Ετσι λοιπόν, η σχέση δεν είναι πια μια σχέση του εαυτού με το αντικείμενο, ούτε του αντικειμένου με τον εαυτό, αλλά του εαυτού με τον εαυτό.

Η αναγνώριση ενός τέτοιου ατόμου, ως ασθενούς, είναι ακόμη πιο δύσκολη στη χώρα μας με τις επικρατούσες πολιτισμικές συνθήκες. Συνθήκες που συγκαλύπτουν, δικαιολογούν και γενικά κάνουν τα συμπτώματα και τη συμπεριφορά ενός τέτοιου ατόμου, εφόσον δεν περνάει μια ψυχωσική κρίση, που κατά κανόνα είναι σύντομη, να φαίνονται λίγο πολύ φυσιολογικά...

Θα γίνει μελέτη και θεωρητική επεξεργασία, κειμένων, οριακών διαταραχών και παθολογικού ναρκισσισμού σε:

4ΜΕΛΕΙΣ ΟΜΑΔΕΣ+1(ΕΝΑΣ)

Οργάνωση: Δημήτρης ΤΖΙΩΛΑΣ

dtziolas@otenet.gr - 6944378251
www.di-matzi.blogspot.com - 210.6456026